3P32
Si aliquem re aliqua qua unus solus potiri potest, gaudere imaginamur, conabimur efficere ne ille illa re potiatur.
Indien wy ons inbeelden dat iemant zich over een zaak verheugt, die een alleen kan genieten, zo zullen wy pogen te weeg te brengen dat hy die zaak niet geniet.
If we conceive that anyone takes delight in something, which only one person can possess, we shall endeavour to bring it about that the man in question shall not gain possession thereof.
No explicitly cited ancestors.
Ex eo solo quod aliquem re aliqua gaudere imaginamur (per propositionem 27 hujus cum ejusdem I corollario) rem illam amabimus eaque gaudere cupiemus. At (per hypothesin) huic lætitiæ obstare imaginamur quod ille eadem hac re gaudeat; ergo (per propositionem 28 hujus) ne ille eadem potiatur, conabimur. Q.E.D.
Hier uit alleen, dat wy ons inbeelden dat iemant over enige zaak verheugt is, zullen wy (volgens de zevenëntwintigste Voorstelling van dit deel, met der zelfder eerste Toegift) die zaak bemminen, en ons daar mede begeren te vermaken: maar (volgens d' onderstelling) wy beelden ons in dat dit aan deze blijschap hinderlijk is, dat hy zich over die zaak verheugt; en dieshalven zullen wy (volgens d'achtëntwintigste Voorstelling van dit deel) pogen dat hy de zelfde niet geniet; 't welk te betogen stond.
From the mere fact of our conceiving that another person takes delight in a thing (III. xxvii. and Coroll.) we shall ourselves love that thing and desire to take delight therein. But we assumed that the pleasure in question would be prevented by another's delight in its object; we shall, therefore, endeavour to prevent his possession thereof (III. xxviii.). Q.E.D.
No explicitly cited descendants.
Videmus itaque cum hominum natura plerumque ita comparatum esse ut eorum quibus male est, misereantur et quibus bene est, invideant et (per propositionem præcedentem) eo majore odio quo rem qua alium potiri imaginantur, magis amant. Videmus deinde ex eadem naturæ humanæ proprietate ex qua sequitur homines esse misericordes, sequi etiam eosdem esse invidos et ambitiosos. Denique si ipsam experientiam consulere velimus, ipsam hæc omnia docere experiemur præsertim si ad priores nostræ ætatis annos attenderimus. Nam pueros quia eorum corpus continuo veluti in æquilibrio est, ex hoc solo ridere vel flere experimur quod alios ridere vel flere vident et quicquid præterea vident alios facere, id imitari statim cupiunt et omnia denique sibi cupiunt quibus alios delectari imaginantur; nimirum quia rerum imagines uti diximus sunt ipsæ humani corporis affectiones sive modi quibus corpus humanum a causis externis afficitur disponiturque ad hoc vel illud agendum.
Wy zien dan dat het met de natuur der menschen deurgaans in dier voegen is gestelt, dat zy medelijden met de genen hebben, die in een quade staat staan, en dat zy de genen benijden, die voorspoedig zijn; en (volgens de voorgaande Voorstelling) met zo veel te groter haat, als zy de zaak, die zy zich inbeelden, dat van een ander genoten word, meer beminnen. Wy zien wijders dat uit de zelfde eigenschap van de menschelijke natuur, uit de welke volgt dat de menschen medelijdig zijn, ook volgt dat zy nijdig en roemzuchtig zijn. Eindelijk, indien wy met d' ervarentheit zelve te raat willen gaan, wy zullen bevinden dat zy dit alles leert, voornamelijk zo wy op d' eerste jaren van onz leven zullen merken. Want wy bevinden dat de kinderen, om dat hun lighaam geduriglijk als in gelijk gewicht is, hier om alleen lachen, of huilen, om dat zy anderen zien lachen of huilen; en voorts, al 't geen, dat zy anderen zien doen, begeren zy terstont na te volgen, en willen eindelijk voor zich al 't geen, met het welk, gelijk zy zich inbeelden, anderen zich verheugen: namelijk, om dat de beelden der dingen, gelijk wy gezegt hebben, d' aandoeningen van 't lighaam zelven zijn, of de wijzen, door de welken het menschelijk lighaam van d' uitwendige oorzaken word aangedaan, en geschikt tot dit, of dat te doen.
We thus see that man's nature is generally so constituted, that he takes pity on those who fare ill, and envies those who fare well with an amount of hatred proportioned to his own love for the goods in their possession. Further, we see that from the same property of human nature, whence it follows that men are merciful, it follows also that they are envious and ambitious. Lastly, if we make appeal to Experience, we shall find that she entirely confirms what we have said; more especially if we turn our attention to the first years of our life. We find that children, whose body is continually, as it were, in equilibrium, laugh or cry simply because they see others laughing or crying; moreover, they desire forthwith to imitate whatever they see others doing, and to possess themselves of whatever they conceive as delighting others: inasmuch as the images of things are, as we have said, modifications of the human body, or modes wherein the human body is affected and disposed by external causes to act in this or that manner.